امام صادق (علیهالسلام) پایه گذار مرکز علمی بزرگ مذهب جعفرى در مدینه است، حوزه ای که بى هیچ تعصبی مىتوان گفت در تاریخ اسلام نظیر آن با ویژگیهایى که داشت، هرگز دیده نشد و در دانشکدههاى متعدد آن، هزاران تن، در رشتههاى گوناگون علوم اسلامى، و فنون و دانشهاى روز آن زمان به آموزش و فراگیرى مشغول بودند.
اصول چهارصدگانه حدیث و معارف اسلامى که تنها منبع اصلى و اصیل کتابهاى معتبر چهارگانه کافى شیخ کلینى، من لا یحضره الفقیه ابن بابویه، تهذیب و استبصار شیخ طوسى قرار گرفته، محصول مستقیم شاگردان با کفایت امام صادق (علیهالسلام) بوده است.
تعمق و تامل در سیره رفتاری آن حضرت بیگمان نقش موثری در هدایت و رستگاری جامعه دارد.
* تدبیر مبارزه با گرانى
نرخ گندم و نان روز به روز در مدینه بالا مىرفت. نگرانى و وحشت بر همه مردم مستولى شده بود. آن کس که آذوقه سال را تهیه نکرده بود در تلاش بود که تهیه کند در این میان مردمى هم بودند که به واسطه تنگدستى… مجبور بودند روز به روز آذوقه خود را از بازار بخرند.
- امام صادق (علیهالسلام) از معتب وکیل خرج خانه خود پرسید: امسال در خانه گندم داریم؟
- بلى یا ابن رسول الله، به قدرى که چندین ماه را کفایت مىکند، گندم ذخیره داریم.
- آنها را به بازار ببر و در اختیار مردم بگذار و به فروش.
- یا ابن رسول الله گندم در مدینه نایاب است. اگر اینها را بفروشیم، دیگر خریدن گندم براى ما میسر نخواهد شد. همین است که گفتم. همه اینها را ببر و در اختیار مردم بگذار و به فروش.
- معتب دستور امام را اطاعت کرد، گندم ها را فروخت و نتیجه را گزارش داد.
- امام به او دستور داد: بعد از این نان خانه را روز به روز از بازار بخر. نان خانه من نباید با نانى که در حال حاضر توده مردم مصرف مىکنند تفاوت داشته باشد. نان خانه من باید از این پس نیمى گندم و نیمى جو باشد من به حمدالله توانایى دارم که تا آخر سال خانه خود را با نان گندم به بهترین وجهى اداره کنم، ولى این کار را نمى کنم تا در پیشگاه إلهى، مسأله اندازه گیرى معیشت را رعایت کرده باشم.
بحار الانوار، ج ۱۱، ص ۱۲۱